Trận Midway là một trong những trận chiến quan trọng nhất trong lịch sử Chiến tranh Thế giới thứ 2, đánh dấu bước ngoặt của cuộc chiến tại Mặt trận Thái Bình Dương. Đây là trận hải chiến lớn nhất và quyết liệt nhất giữa Hải quân Hoa Kỳ và Hải quân Đế quốc Nhật Bản, diễn ra từ ngày 4 đến 7 tháng 6 năm 1942. Kết quả của trận đánh đã đảo ngược cục diện chiến tranh, chấm dứt thời kỳ thống trị của Nhật Bản trên Thái Bình Dương và mở đường cho sự phản công của Mỹ.
Bối cảnh lịch sử
Sau trận Trân Châu Cảng vào tháng 12/1941, Nhật Bản liên tục giành được những chiến thắng trên khắp Châu Á - Thái Bình Dương. Trong 6 tháng đầu năm 1942. Hải quân Nhật chiếm được Philippines, Malaya, Đông Ấn Hà Lan (Indonesia), miền Bắc New Guinea... khiến vị thế của Mỹ tại Thái Bình Dương lung lay nghiêm trọng.
Để mở rộng chiến thắng, Nhật Bản lên kế hoạch tấn công và chiếm đóng hai đảo Midway và quần đảo Aleutian. Nếu thành công, Nhật Bản có thể đe dọa trực tiếp và cô lập Hawaii, đồng thời kiểm soát hoàn toàn tuyến đường hàng hải giữa Bờ Tây nước Mỹ và Nhật Bản.
Tuy nhiên, nhờ đột phá trong giải mã mật mã của Nhật, tình báo Mỹ đã nắm được kế hoạch tấn công Midway từ trước. Đây là cơ hội hiếm có để Hải quân Mỹ phục thù sau thất bại nặng nề tại Trân Châu Cảng.
Tóm tắt diễn biến trận Midway
Ngày 28/5/1942, hạm đội tấn công Midway của Nhật rời căn cứ hải quân Hashirajima để hướng đến mục tiêu. Lực lượng này bao gồm 4 hàng không mẫu hạm hùng hậu nhất của Nhật là Akagi, Kaga, Hiryu và Soryu, được hộ tống bởi 2 thiết giáp hạm, 11 tuần dương hạm và nhiều tàu khu trục. Tổng cộng hơn 200 máy bay và hơn 10.000 thủy thủ.
Hạm đội tấn công Midway của Nhật lãnh đạo bởi Đô đốc Isoroku Yamamoto. Đây là một trong những chỉ huy cao cấp hàng đầu của Hải quân Hoàng gia Nhật Bản. Hạm đội tấn công Midway được triển khai nhằm mục tiêu xâm nhập và tiêu diệt căn cứ hải quân của Mỹ tại đảo Midway. Nếu Nhật Bản có thể tiêu diệt căn cứ này, họ sẽ dễ dàng mở rộng vùng kiểm soát, tiếp cận đến bờ biển phía Tây của Hoa Kỳ.
Trong khi đó, Đô đốc Chester Nimitz của Hải quân Mỹ đã bố trí lực lượng phòng thủ ở Midway 3 tàu sân bay Yorktown, Enterprise và Hornet cùng 233 máy bay. Lực lượng này ít hơn hẳn phía Nhật nhưng đô đốc Nimitz vẫn quyết định cố thủ để bảo vệ Midway.
Sáng ngày 4/6, máy bay Nhật đã tiến hành cuộc tấn công đối với căn cứ quân sự Midway. Đáp lại cuộc tấn công này, máy bay Mỹ từ ba tàu sân bay đã bất ngờ lao ra và triển khai cuộc đánh trả.
Trong khoảng thời gian từ ngày 4 đến 6/6, máy bay Mỹ liên tục tiến hành các cuộc oanh tạc đối với các tàu sân bay của Nhật Bản. Sức mạnh và sự khéo léo của các đơn vị Mỹ đã tạo nên áp lực ghê gớm đối với đối thủ, khiến cho họ không thể tổ chức và triển khai các cuộc tấn công hiệu quả.
Kết quả, 4 tàu sân bay hạng nặng của Nhật là Akagi, Kaga, Soryu và Hiryu lần lượt bị đánh chìm. Về phía Mỹ, chỉ có tàu sân bay hạng nhẹ Yorktown của bị đánh chìm. Đây là thảm họa chưa từng có đối với Hải quân Nhật Bản khi họ mất luôn 4 tàu sân bay chủ lực.
Trong tình thế khó khăn, hạm đội Nhật buộc phải rút lui. Chiến thắng quyết định của Mỹ mở đầu cho sự phản công trở lại của họ tại Thái Bình Dương.
Vì sao Nhật Bản thua trận?
- Trước trận đánh, Hải quân Hoa Kỳ đã giải mã thành công hệ thống mã hóa của Nhật Bản, nên đã biết trước được kế hoạch tấn công của Nhật. Điều này cho phép họ chuẩn bị trước và bố trí lực lượng một cách hiệu quả.
- Trận Midway đã diễn ra gần như trong lãnh thổ của Hoa Kỳ, tạo ra lợi thế về cung ứng hậu cần cho Hải quân Hoa Kỳ.
- Chỉ huy Nhật Bản đã mắc sai lầm trong việc đưa ra quyết định. Thay vì tập trung vào mục tiêu chính, Nhật Bản đã phân tán lực lượng để tấn công các mục tiêu phụ
Ý nghĩa lịch sử của trận Midway
Trận Midway đánh dấu bước ngoặt quan trọng của Chiến tranh Thế giới thứ 2 tại Thái Bình Dương với các ý nghĩa:
- Đây là thất bại quân sự lớn đầu tiên của Nhật Bản kể từ khi mở rộng chiến tranh ở Châu Á - Thái Bình Dương. Nó chấm dứt thời kỳ thống trị của Nhật Bản trên biển.
- Tinh thần và sức mạnh hải quân Nhật bị suy giảm nghiêm trọng. Không còn khả năng tiến hành những chiến dịch tấn công lớn nữa.
- Mỹ giành lại được quyền kiểm soát chiến lược trên Thái Bình Dương, tạo đà cho việc mở các chiến dịch đổ bộ phản công vào quần đảo Nhật Bản sau này.
- Lòng tin vào khả năng chiến thắng của quân đội Mỹ được nâng cao, tạo động lực tinh thần lớn cho quân dân Mỹ.
>> Có thể bạn muốn biết thêm về chiến tranh thế giới thứ hai.
Như vậy, trận Midway xứng đáng là một trong những trận chiến có tầm quan trọng định đoạt đối với kết cục của cuộc Chiến tranh Thái Bình Dương nói riêng và toàn bộ Thế chiến thứ 2 nói chung. Chiến thắng oanh liệt của Hải quân Mỹ tại đây sẽ mãi được ghi nhớ.
