Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, truyện thần Mưa là đã được lưu truyền qua bao đời, nhằm giải thích cho hiện tượng tự nhiên của đất trời. Sau đây, chúng ta sẽ cùng nhau đọc và phân tích kỹ hơn về câu chuyện thần thoại hấp dẫn này.
Tóm tắt truyện thần Mưa
Trong truyện, thần Mưa là vị thần hình rồng. Thần có khả năng lên trời và xuống biển bất kỳ lúc nào để cung cấp những cơn mưa cho thế gian. Thần Mưa phân phối nước ở các nơi khác nhau theo lệnh của Trời. Tuy nhiên, đôi khi Thần Mưa quên mất những vùng cần nước, gây ra tai hại như hạn hán hoặc lụt lội.
Trời mở cuộc thi để chọn giống thủy tộc trở thành rồng, giúp Thần Mưa trong công việc tạo mưa tại cửa Vũ Môn, Hà Tĩnh. Chỉ có cá chép vượt qua được cả ba đợt sóng của cuộc thi và hóa thân thành Rồng. Từ đó, câu chuyện cá chép vượt Vũ Môn hóa rồng được lưu truyền.
Câu tục ngữ "Gái ngoan lấy được chồng khôn, Cầm như cá vượt Vũ Môn hóa Rồng" thể hiện ý nghĩa vượt qua khó khăn và thành công trong cuộc sống.
Nội dung truyện thần mưa
Thần Mưa là một vị thần có hình dạng rồng, thường bay xuống hạ giới để hút nước biển và nước sông vào bụng. Sau đó, thần bay lên trời cao và phun nước xuống làm mưa cho thế gian có đủ nước để uống và cày cấy, cây cỏ trên mặt đất được tươi tốt. Thần Mưa thường tuân theo lệnh của Trời để phân phát nước ở các vùng khác nhau. Tuy nhiên, Thần Mưa có lúc hay quên và có thể không đến một vùng trong nhiều năm, gây ra hạn hán ở hạ giới. Ngược lại, cũng có lúc Thần Mưa lại đến quá nhiều, gây ra lụt lội. Vì vậy, đã có lần Thần Mưa bị kiện vì vắng mặt quá lâu ở hạ giới.
Việc phân phối nước cho khắp mặt đất rất nặng nề, một mình Thần Mưa không thể hoàn thành. Vì vậy Trời đã tổ chức một cuộc thi để chọn ra những giống thủy tộc có tài năng để trở thành rồng, giúp sức cho Thần Mưa trong việc hút nước và phun mưa. Cuộc thi rồng này Trời đã chọn địa điểm ở cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc Hà Tĩnh ngày nay. Vì thế, trong dân gian đã có câu hát về việc "cá hóa rồng" như sau:
Mồng ba cá đi ăn thề,
Mồng bốn cá về cá vượt Vũ Môn
Khi trời đất mới được tạo ra, Trời đã tự mình làm mưa cho dân sự có nước để sinh sống và làm ăn. Tuy nhiên, vì công việc này quá vất vả, Trời đã không thể tiếp tục làm mưa nữa. Trời đã chọn Rồng để thay thế và phun nước xuống làm mưa.
Tuy nhiên, do số lượng Rồng trên trời quá ít, không đủ để làm mưa ở khắp mọi nơi, Trời đã đặt ra một kỳ thi để chọn ra những loài thủy tộc khác để trở thành Rồng, gọi là cuộc thi hóa Rồng. Khi Trời công bố cuộc thi này, vua Thuỷ Tề đã thông báo cho các giống thủy tộc dưới biển để họ tham gia cuộc thi. Trời đã cắt một viên Ngự sử để sát hạch. Kỳ thi sát hạch này có ba kỳ, và chỉ có con vật nào vượt qua được cả ba đợt sóng mới được chọn làm Rồng.
Trong một tháng, tất cả các loài Thủy tộc đến tham gia đều bị loại bỏ, vì không có con nào vượt qua cả ba kỳ. Sau đó, một con cá rô đã vượt qua được một đợt sóng nhưng lại ngã xuống và không thể vượt qua hai đợt sóng còn lại, nên chỉ được một điểm. Có một con tôm đã vượt qua được hai đợt sóng và đã gần như hóa Rồng. Ruột, gan, vây, vẩy, râu, đuôi của con tôm này đã hóa rồng. Nhưng khi đến đợt sống thứ ba, tôm đã đuối sức, không thể vượt qua, rơi xuống nước nên lưng cong lại, cứt lộn trên đầu. Sau này, cả tôm và cá rô đều phải quay lại sống yên dưới nước như trước.
Đến lượt con cá chép vào thi. Trời bỗng gió thổi mạnh, mây kéo đầy trời. Cá chép đã vượt qua được cả ba đợt sóng, vào được cửa Vũ Môn. Con cá chép này đã trở thành Rồng, có vây đuôi, râu, sừng tự nhiên mọc đủ, có vẻ ngoài oai nghi, và có thể phun nước làm mưa. Từ đó, cá chép là con vật duy nhất vượt qua được cả ba kỳ, hóa thành Rồng phun nước làm mưa cho đất trời. Sau này, người ta có câu ca dao về việc người con gái lấy được chồng tốt như sau:
Gái ngoan lấy được chồng khôn,
Cầm như cá vượt Vũ Môn hóa Hồng.
Ý nghĩa của câu chuyện Thần Mưa
Tích cách và nhiệm vụ: Thần Mưa theo lệnh Trời phân phát nước, nhưng có tính hay quên. Đôi khi không đến một số vùng, gây hạn hán, nhưng cũng có thể đến liên tục ở các vùng khác.
Ngoại hình và công việc: Thần Mưa có ngoại hình giống rồng, công việc chủ yếu là bay xuống hạ giới hút nước biển và sông để sau đó bay lên trời và phun nước làm mưa.
Câu chuyện cho thấy cách nhìn nhận và giải thích thế giới của người Việt xưa rất đơn giản và chân thật. Qua hình tượng Thần Mưa, tác giả dân gian muốn hiểu rõ hiện tượng mưa; đồng thời hy vọng rằng mưa sẽ đến đúng lúc và mang lại may mắn cho cuộc sống. Hình ảnh con cá vượt qua cửa Long Môn để trở thành rồng cũng có nghĩa là nỗ lực và cố gắng sẽ giúp con người thay đổi cuộc đời mình tốt đẹp hơn.
>> Trước khi trời đổ cơn mưa, những cơn gió thường nổi lên. Có thể bạn muốn biết thêm về câu chuyện thần gió Việt Nam.
Như vậy, Họ Là Ai vừa gửi đến bạn về truyện thần Mưa thần thoại Việt Nam. Hẹn gặp lại bạn sớm ở các câu chuyện cổ tích Việt Nam hấp dẫn khác.
