Joseph Lister là ai? Bác sĩ phát minh ra thuốc sát trùng

Nguyễn Minh Khánh
tháng 8 16, 2021
Last Updated

 Joseph Lister là bác sĩ phẫu thuật đã phát minh ra thuốc sát trùng. Phát minh của ông đã giúp giảm tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng máu khi phẫu thuật. Dưới đây, chúng tôi sẽ gửi đến bạn đọc cuộc đời và sự nghiệp Joseph Lister.

Tiểu sử

Joseph Lister (1827-1912), tên gọi đầy đủ là Joseph Lister, Baron Lister của Lyme Regis. Joseph Lister là bác sĩ phẫu thuật người Anh, nhà sáng chế thuốc sát trùng carbolic acid (hay còn gọi là phenol), nhà tiên phong trong lĩnh vực y tế dự phòng.

Joseph Lister
Chân dung Joseph Lister


Joseph Lister đã thực hiện nhiều nghiên cứu về vi khuẩn, áp dụng những tiến bộ trong nghiên cứu của Louis Pasteur cho ra mắt thuốc sát trùng carbolic acid. Trong một khoảng thời gian dài, carbolic acid đã được sử dụng rộng rãi trên khắp các bệnh viện.

Hiện nay, phenol không còn được sử dụng làm thuốc sát trùng. Tuy nhiên, Joseph Lister đã đưa ra nguyên tắc vi khuẩn không được phép xâm nhập vào vết thương. Đến nay, nguyên tắc này vẫn được xem là nguyên tắc cơ bản của ngành giải phẫu.

Phát minh của ông đã giúp giảm tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng của bệnh nhân. Với những đóng góp đó, ông được mệnh danh là “cha đẻ của phẫu thuật hiện đại.

Năm 1880, Joseph Lister được phong tặng Huân chương Hoàng gia. Đến năm 1883, nữ hoàng Victoria đã phong cho ông trở thành Nam Tước. Năm 1884, Joseph Lister nhận huân chương Albert. 

Năm 1912, Joseph Lister qua đời và được chôn cất tại nghĩa trang Hampstead ở Luân Đôn. Sau đó, quỹ tưởng niệm đã thành lập Huân chương Lister là một giải thưởng danh giá đối với các bác sĩ phẫu thuật. Đặc biệt, nước súc miệng Listerine được đặt theo tên của ông.

Gia đình và giáo dục

Joseph Lister sinh ra trong một gia đình giàu có người Anh ở vùng Upton, Essex. Joseph Lister là con trai thứ hai của Joseph Jackson Lister và Isabella Harris. Joseph Jackson Lister là một nhà buôn rượu, nhà vật lý, nhà nghiên cứu quang học. JJ Lister đã chế tạo thành công thấu kính tiêu sắc, mang đến cải tiến quan trọng cho kính hiển vi quang học.

Joseph Jackson Lister
Joseph Jackson Lister


JJ Lister đã giúp con trai tìm hiểu cách sử dụng kính hiển vi, lịch sử tự nhiên. Ông đã thực hiện giải phẫu các động vật nhỏ và quan sát chúng dưới kính hiển vi. Joseph Lister theo học tại trường Quaker là ngôi trường nổi tiếng với việc nghiên cứu khoa học và lịch sử tự nhiên. Đến năm Joseph Lister 16 tuổi, ông đã quyết định trở thành bác sĩ phẫu thuật.

Năm 1844, Joseph Lister theo học tại trường đại học London. Ban đầu, ông tham gia vào khóa học nghệ thuật. Năm 1847, Joseph Lister tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành nghiên cứu cổ điển và thực vật học. Đến tháng 10 năm 1848, ông chính thức trở thành sinh viên y khoa của đại học London. 

Tại trường đại học, Joseph Lister được giáo dục bởi các giảng viên tài năng như Thomas Graham, John Lindley, Robert Edmond Grant, George Viner Ellis, William Benjamin Carpenter. Đến năm 1852, ông xuất sắc tốt nghiệp cử nhân y khoa trường đại học London.

Vào ngày, 23 tháng 4 năm 1856 tại Milbank Scotland, Joseph Lister kết hôn với Agnes Syme. Vợ của Joseph Lister là con gái của bác sĩ James Syme. Bà là một nhà thực vật học, nhà khoa học và trợ lý cho chồng trong các thí nghiệm y khoa. Mặc dù cặp đôi không có con nhưng vô cùng hạnh phúc.

Sự nghiệp

Sau khi tốt nghiệp, ông là thành viên của Trường Cao đẳng Bác sĩ phẫu thuật Hoàng gia và bác sĩ phẫu thuật tại nhà. Mùa thu năm 1853, Joseph Lister đến thăm Edinburgh và may mắn gặp gỡ bác sĩ phẫu thuật tài ba James Syme và trở thành trợ lý của ông. Joseph Lister đã tích cực tham gia hỗ trợ các ca phẫu thuật của bác sĩ James Syme tại Bệnh viện Hoàng gia Edinburgh và trợ lý tại trường đại học Edinburgh.

Đến ngày 24 tháng 4 năm 1855, ông được bầu vào vị trí viện sĩ của Trường Cao đẳng Bác sĩ phẫu thuật Hoàng gia Edinburgh. Vào tháng 10 năm 1855, Lister được bổ nhiệm làm giảng viên Trường Ngoại hình Edinburgh thay thế cho bác sĩ Richard James Mackenzie. 

Đến tháng 10 năm 1856, Joseph Lister trở thành giáo sư phẫu thuật bệnh viện Hoàng gia Edinburgh. Sau đó 3 năm, Joseph Lister được đề cử đảm nhiệm vị trí giáo sư phẫu thuật tại trường đại học Glasgow. Vào năm 1861, Joseph Lister đảm nhiệm chức vụ bác sĩ phẫu thuật tại Bệnh xá Hoàng gia Glasgow.

Từ năm 1861 đến 1865, khu vực Male Accident Ward do ông đảm nhiệm có đến 45% đến 50% ca phẫu thuật cắt chân của ông đã chết vì nhiễm trùng máu. Tỷ lệ bệnh nhân tử vong do nhiễm trùng máu đã thúc đẩy Joseph Lister bắt đầu các thí nghiệm nghiên cứu thuốc sát trùng.

Giai đoạn từ năm 1865 đến 1869, Lister tìm ra thuốc khử trùng và nỗ lực phổ cập phương pháp tẩy trùng của ông. Ban đầu, phương pháp của ông không được phổ biến và vấp phải nhiều sự phản đối.

Phát minh thuốc sát trùng

Trước khi Lister phát minh ra thuốc sát trùng, nhiễm trùng huyết được cho gây ra bởi chướng khí. Tuy nhiên, Lister đã cho rằng có thể một loại bụi giống như phấn hoa đã gây ra nhiễm trùng máu.

Vào 1865, Lister đã tìm thấy công trình nghiên cứu của Louis Pasteur về vi sinh vật học. Với sự am hiểu của mình, Joseph Lister đã tin tưởng và chấp nhận lý thuyết của Louis Pasteur. Ông đã tin rằng vi khuẩn luôn có trong không khí. Joseph Lister đã tìm cách để làm sạch quá trình phẫu thuật.

>>> Đề cử bạn đọc thêm bài viết về Louis Pasteur.

Vào năm 1863, Joseph Lister đã tìm thấy chất khử trùng axit carbolic thường được sử dụng để làm sạch cống rãnh. Ngày 12 tháng 8 năm 1865, ông đã thành công khi dùng axit carbolic để khử trùng vết thương của cậu bé James Greenlees. Sau 4 ngày, vết thương của cậu bé hoàn toàn không có dấu hiệu nhiễm trùng.

Từ đó trở về sau, Joseph Lister luôn yêu cầu các đồng nghiệp của mình sử dụng axit carbolic 5% để tẩy trùng tay, dụng cụ phẫu thuật. Sau đó, nhiều bác sĩ đã thực hiện khử trùng và tỷ lệ bệnh nhân tử vong do nhiễm trùng máu đã giảm.

>> Vị giáo viên có ảnh hưởng đến Joseph Lister là Robert Liston, vị bác sĩ có tốc độ phẫu thuật nhanh nhất

Holaai vừa gửi đến bạn đọc cuộc đời và sự nghiệp của bác sĩ Joseph Lister. Ông là vị bác sĩ đáng kính đã giúp nhiều người thoát khỏi cái chết và cống hiến lớn lao cho nền y học thế giới.

TrendingTrang chủ